De scholen zijn weer begonnen! En waar de meeste kinderen en hun ouders zich klaarmaken voor een nieuw schooljaar, geldt dat niet voor Anna. Voor haar geen groep 7 of speelafspraakjes na school. Een beetje stoer, maar zeker niet minder gemeend riep ik vorige week dat ik hier voor het eerst in jaren totaal geen moeite mee had.
“Ik hoop oprecht dat dat zo blijft” stuurde een collega mama als reactie op mijn bericht. Bij haar kwam het dit jaar keihard binnen, schreef ze. Haar dochter met een zeer ernstig meervoudige beperking heeft nu de leeftijd dat ze eigenlijk naar de middelbare school zou gaan. Ook dit is levend verlies. Rouw om een verloren verwachting.
Levend verlies en school
Zoals het vaak gaat met gevoelens van levend verlies, komt het meestal totaal onverwacht en in verschillende vormen. Zelf zag ik het niet direct aankomen. Ik was veel te druk om onze driftige dreumes en Anna gelijktijdig in de kleding te krijgen- en te behouden.
Toen ik een uur later de taxi chauffeur driftig gebarend stond uit te leggen dat Anna echt een zonnescherm in de bloedhete taxi nodig heeft, overviel het me ineens.
Ik wilde helemaal niet dat ze met zo’n klote taxi ging. Ik wilde dat ze gewoon naar school kon fietsen. Uitgelaten. Misschien gespannen. Dat ze even achterom zou kijken en zou zwaaien. Doei mam. Ik wilde dat ze niet zo vreselijk afhankelijk zou zijn van anderen. Anderen die haar letterlijk iedere dag in leven houden, omdat ze dit zelf niet kan. Ineens wilde ik zo graag dat Anna geen klote beperking had.
Misschien was de zonnescherm de trigger. Of de vrolijke kletsende meiden met rugtassen die langsfietsen. Soms is er helemaal geen trigger, maar is het er gewoon ineens: gevoelens die met levend verlies te maken hebben. Soms komt het in boosheid, onmacht of frustratie. Soms in verdriet en angst. Soms maar 2 minuten. Soms 2 hele dagen. Soms jarenlang niet. Soms jarenlang wel.
Omgaan met Levend verlies
Vroeger zou ik het verdringen, wegdrukken afleiding zoeken en doorgaan. Nu heb ik wel eens de neiging om gevoelens te analyseren, op te lossen, proberen te begrijpen, veranderen of te verlichten. Maar hoe logisch dat laatste ook klinkt, het blijft verzet (vluchten en vechten).
En hoe harder je je verzet, hoe sterker de gevoelens worden. Zoals het bad eendje wat je onder water probeert de houden. De skippybal. Bij mij is het meer een boemerang – door keihard te werken is het gevoel echt even weg – uiteindelijk knalt het gewoon terug.
Dus zit er maar één ding op: niet vechten, niet vluchten maar voelen! Omdat levend verlies (rouw) niet verwerkt wil worden. Het hoeft geen plekje. Het enige wat levend verlies (rouw gevoelens) wil is gevoeld worden. Accepteren dat je deze gevoelens hebt. Nare gevoelens, verdriet, verlies en rouw horen nou eenmaal ook bij het leven. Gewoon (bij) stilstaan. Niets (mee) moeten.
En dan komt er vanzelf ruimte voor positievere gevoelens. En als het vandaag niet lukt, dan maar morgen. En als het je alleen niet lukt, dan samen! Omdat jij net als ik deze reis zelf moet maken, maar zeker niet alleen!
Merk je dat je echt al heel lang vast zit (gestold) of juist zo overspoelt raakt door gevoelens dat functioneren haast niet meer gaat. Praat er dan over met iemand. Een vriend, vriendin, lotgenoot, een rouw en verliesbegeleider of psycholoog. En ga bewegen! Rennen, schudden. Schudden? Jep, schudden is echt een hele fijne manier om opgebouwde emoties en spanningen te laten stromen. (maak je eigen versie van Osho Kundalini Meditatie: is ook goed voor je lachspieren 😛 )
Komende winter geef ik op deze website meer inzichten vanuit de Rouw en verliesbegeleiding en ACT methode hoe om te gaan met levenslange (mantel)zorg en gevoelens die bij levend verlies horen.
Ineens is het daar. Zomaar uit het niks…in de winkel, op straat. Wij hebben een eeneiiige jongens tweeling van inmiddels 13 jaar. Waarvan de een meervoudig gehandicapt. De ander ontwikkeld zich “normaal ”
Gaat naar het voorgezet onderwijs.
Zo had ik me dit niet voorgesteld. De een gaat fietsend naar school, de ander in de taxi naar kdc/speciaal onderwijs
En dan ineens in de action kom ik daar een moeder tegen met een eeneiige schattige blonde jongens tweeling die door de winkel rennen ….dat deed /doet zo zeer . Zo had het moeten zijn 😢
Ik heb er toch moeite mee dat levend verlies zi vaak gaat over je eigen verwachtingen. Die kunnen bij kinderen zonder beperking er ook zijn.
Levend verlies is voor mij iemand kwijtraken zoals hij was. Onze verstandelijk gehandicapte zoon heeft in ons leven nooit als levend verlies, uberhaupt verlies gevoeld. Tot hij ziek werd op zijn 20 e en door een hersenaandoening niet meer wordt wie hij was. Hij heeft veel verloren en wij veel van hem…
Groot fan van ACT, alle gevoelens komen en gaan. Ze mogen er zijn.
Mooi geschreven en veel ‘olifanten’ toegewenst op momenten dat ze nodig zijn (komt uit de ACT4kids methode).